Zachowice

Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny

Tutejszy kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny został wzniesiony w 1514 r. w stylu gotyckim na miejscu wcześniejszego. Rozbudowany w 1700 r. i w 1891 r. kiedy wybudowano wieżę. Przy prezbiterium na północ jest zakrystia o bardzo grubych murach i sklepieniu kolebkowym co może wskazywać, iż jest to pozostałość dawnego romańskiego kościoła. O południa dobudowano niewielkie pomieszczenie magazynowe. Jest to budowla jednonawowa, z węższym trójbocznie zakończonym prezbiterium, pokryta jest na nawie dachem dwuspadowym, a na prezbiterium pięciospadowym pod dachówką. Wieża kwadratowa z hełmem w formie ostrosłupa ośmiobocznego pokrytego blachą. W wieży piaskowcowy neogotycki portal. Nad prezbiterium sklepienie krzyżowe, nad nawą strop podwieszony. Wyposażenie wnętrza z różnych okresów stylowych. Ołtarz główny neogotycki z końce XIX w. z olejnym obrazem na płótnie z tegoż okresu, ale z barokowymi rzeźbami św. Piotra i Pawła. Ołtarz boczny Matki Boskiej Wspomożycielki neogotycki z barokowym obrazem olejnym J. Eybelwissera. Ołtarz boczny św. Józefa neogotycki z obrazem nieznanego pochodzenia, przy nim barokowa rzeźba anioła. Ambona neogotycka drewniana z rokokowymi płaskorzeźbami: "Zmartwychwstanie", "Narodzenie", "Obrzezanie" i "Pokłon Magów". Chrzcielnica barokowa z piaskowca (1730) z miedzianą misą(1800). Wolnostojąca rzeźba barokowa z pół. XVIII w. "Matka Boska z Dzieciątkiem" i z tegoż okresu krucyfiks drewniany. Barokowy obraz "Widok miasta" - tempera na desce. Neogotyckie stacje drogi krzyżowej. Lichtarze: 4 cynowe klasycystyczne z 1851 r. i 4 neobarokowe. Monstrancja barokowa z 1753 r. Tu można też zobaczyć stare ornaty: jedwabny barokowy z około 1730 r. brokatowy rokokowy z końca XVIII w.
Wokół kościoła teren zlikwidowanego cmentarza otoczony murem z cegły. Od wewnętrznej strony muru na jego stronie północnej i wschodniej wbudowano renesansowe płyty nagrobne rodziny von Seidlitz, wywodzącej się ze średniowiecznych Siedliczów z lat 1578-1612. Niektóre płyty są poważnie uszkodzone. W murze wschodnim wbudowano klasycystyczny szczyt grobowca rodziny Brauer. Przy murze południowym kapliczka grota z posągiem NMP - prawdopodobnie ludowym. Na środku południowym części cmentarza na postumencie w oszklonej gablocie barokowej rzeźba "Chrystus Zmartwychwstały" z pół. XVIII w.

• Tekst pochodzi ze strony Kąty Wrocławskie.com

Wkomponowane w mur kościelny, piaskowcowe, płaskorzeźbione płyty nagrobne, przeniesione z wnętrza kościoła w latach 1891-1892. Płyty należą do:
1. Walentego von Seidlitz (zm. 1578)
2. Elżbiety von Seidlitz (zm. 1579)
3. Walentego Asmana von Seidlitz (zm. 1582)
4. Pawła von Seidlitz (zm. 1597)
5. Fryderyka von Seidlitz (zm. 1597)
6. Anny von Seidlitz (zm. 1608)
7. nie określonej dziewczynki (zm. 1612)
8. mężczyzny z rodu von Seidlitz z ok. 1600r. (uszkodzona)
9. nie określonego rycerza z ok. 1600r. (fragment)

Opis w opracowaniu Hansa Lutscha

• Drei Grabsteine mit Figuren von Kindern der Familie Seidlitz + 1608 und 1612.

Wyciąg z inwentaryzacji hrabiego Hoverdena

• 1608. Seidlitz, Anna v., Kind.
• 1612. Seidlitz, Anna v., Kind.
• 1713. Brand, S. Herrmann, Pfarrer.
• 1790. Hein, Jos. v., Bürgermnister.

Płyta nagrobna Walentinusa von Seidlitz † 1578

Płyta nagrobna Walentinusa von Seidlitz, syna Pave (Pawła) von Seidlitz z Kunowa i Stróży, zmarłego 6 stycznia 1578 roku.

Płyta nagrobna Elisabeth von Seidlitz † 1579

Płyta nagrobna Elisabeth von Seidlitz z Kunowa i Stróży, zmarłej w 1579 roku.

Płyta nagrobna Walentinusa Asmana von Seidlitz † 1597

Płyta nagrobna Walentinusa Asmana von Seidlitz z Kunowa i Stróży, zmarłego w 1582 roku.

Płyta nagrobna Pave von Seidlitz † 1597

Płyta nagrobna Pave (Pawła) von Seidlitz z Kunowa i Stróży, zmarłego w 1597 roku.

Płyta nagrobna Friedricha von Seidlitz † 1597

Płyta nagrobna Friedricha von Seidlitz z Kunowa i Stróży, zmarłego w 1597 roku.

Płyta nagrobna NN rycerza von Seidlitz † ok. 1600

Uszkodzona płyta nagrobna NN rycerza z rodziny von Seidlitz zmarłego około 1600 roku.

Płyta nagrobna Anny von Seidlitz † 1608

Płyta nagrobna Anny von Seidlitz, córki Davida von Seidlitz, zmarłej w wieku 1 roku i 4 tygodni 7 marca 1608 roku.

Płyta nagrobna NN dziewczynki † 1612

Płyta nagrobna NN dziewczynki, zmarłej w 1612 roku.

Płyta nagrobna NN osoby

Płyta nagrobna NN osoby, z wyrytym barankiem, pochodząca prawdopodobnie z XVI wieku.

Grobowiec rodziny Braeuer

Grobowiec rodziny Braeuer, z jedną pochowaną osobą, a mianowicie Julie Braeuer zd. Rumbaum, urodzoną 18 czerwca 1842 roku a zmarłą 11 sierpnia 1896 roku.

• Zdjęcia pochodzą z portalu Wratislaviae Amici.

Na zakończenie jeszcze jedna historia miejscowości oraz opis płyt znajdujących się na murze cmentarnym:
Wieś wielodrożnicowa położona 26 km na południowy zachód od Wrocławia i 10 km na południe od Kątów Wrocławskich. W 1217 r. wzmiankowana jako Zachouici - dar dla biskupstwa wrocławskiego od Zachariasza, syna Artwiga (Artwicusa) - od jego imienia prawdopodobnie pochodzi nazwa miejscowości. W 1256 r. - Zethonaterki, 1317 r. - Sachenkirch. Niemiecka nazwa Galgenberg oznaczała Szubieniczną Górę, z czasem zaczęto nazywać wieś Sachwitz, po 1937 r. zmieniono na Martinsgrund. Nazwa Szubieniczna Góra wiązała się z istnieniem w średniowieczu szubienicy na północ od wioski, na niewielkim wzniesieniu 187 m n.p.m., w pobliżu wyrobiska. W 1795 r. właścicielem był pan von Pertkenau, przed nim zarządzał wsią baron von Stillfried. Na początku XIX wieku wieś zakupił Heinrich von Zedlitz, z myślą by wieś stanowiła część fundacji dla panien z rodu von Zedlitz - od 1838 r. do 1945 r. fundacja Zedlitz’sche Fräuleinstift sprawowała zarząd nad majątkiem.

Cmentarz przykościelny został zlikwidowany, ale zachował się mur ceglany z renesansowymi płytami nagrobnymi rodziny von Seidlitz (Siedlicz) z lat 1578-1612:
- Elisabeth von Seidlitz z Kunau (Seidlitz), Mierschelwitz, Schiebangwitz, Wiegemonda - płaskorzeźba z 1579 r. przedstawia dziewczynę w otoczeniu czterech herbów, siostrę Paula von Seidlitz,
- Valentin Asman von Seidlitz z Kunau, Mierschelwitz, Schiebangwitz, Wiegemonda - płaskorzeźba z 1582 r. przedstawia niemowlę w powijakach w otoczeniu czterech herbów, synka Paula von Seidlitz z Kunau i Strusa,
- Paul von Seidlitz - płaskorzeźba przedstawia dziecko w otoczeniu czterech herbów, synka Paula von Seidlitz z Kunau i Strusa,
- Freidrich von Seidlitz, synek Hansa von Seidlitz z Mierschelwitz, płaskorzeźba z 1597 r. (?) przedstawia dziecko w otoczeniu czterech herbów,
- Anna von Seidlitz und Sigerd, córeczka Davida von Seidlitz und Sigerd z Czerńczyc, zmarła w 1608, mając rok i cztery tygodnie.
- Panna von Seidlitz (herby: Seidlitz, Rothkirch, Schield i Köckeritz), córka Waldemara von Seidlitz z Czerńczyc, zmarła 1612 r.
- Fragment epitafium przedstawiającego klęczącego na hełmie rycerza w pozie modlitewnej, ok. 1600 r.
- Epitafium renesansowe pana z Mierschelwitz, Schiebangwitz, Wiegemonda, przedstawia stojącego rycerza z opuszczonym mieczem.
Za kościołem zachował się jeszcze grobowiec rodziny Brauer i kilka nagrobków z XIX wieku.